Programmabegroting 2025-2028 bijdrage 1e termijn Roerstreek Lokaal!

Prioriteiten stellen

Het is goed om te zien dat het college drie prioriteiten heeft gesteld. Drie prioriteiten die zich richten
op een betere toekomst en op samen elkaar ondersteunen.

1. Bouwen en wonen: Er wordt hard gewerkt. We hebben er alle vertrouwen in dat dit voortvarend wordt opgepakt door onze wethouder. We zien het actieplan graag snel tegemoet. We gaan ervan uit dat hierin ook de samenwerking met woningontwikkelaars, woningcorporatie en eventueel zorgverleners wordt opgenomen. Klopt dit?
2. Duurzaamheid: Hier wordt echt aan de slag gegaan met ons klimaat. Vanuit de vastgestelde koers zien we dat er al veel stappen worden gezet. We zijn op de goede weg. We willen graag nauw betrokken worden bij de te maken keuzes betreffende de VAWOZ (verkenning aanlanding wind op zee) en de Delta Rhine Corridor. Ook vragen we de wethouder om grote aandacht te besteden aan de belangrijke landschappelijke elementen binnen onze Natura 2000 gebieden, het Munnichsbos en het Roerdal bij de verwezenlijking van deze projecten. We zien dat er veel gebeurt aan ondersteuning voor de inwoners op vlak van duurzaamheid. Denk aan projecten als zon op dak, de GVR (Gemeentelijke Verduurzamingsregeling) en energiecoaches. Hopelijk weten al onze inwoners de weg naar deze regelingen te vinden, zodat iedereen in onze gemeente hiervan kan profiteren. We weten dat er op dit gebied veel aandacht uit gaat naar communicatie. We horen graag wat de resultaten zijn van deze acties en of dit ook extra inschrijvingen oplevert.
3. Bestaanszekerheid: Dit thema wordt samen met onze inwoners opgepakt bij diverse themavonden. Hoe kunnen we elkaar het beste helpen en ondersteunen? Wat kun je zelf? Waar heb je hulp bij nodig? Allemaal vragen die op deze avonden duidelijk naar voren komen. En met name ook, hoe kunnen we het zo eenvoudig mogelijk maken. Werken vanuit de bedoeling en niet vanuit regeltjes. Dat vraagt een andere benadering van onze medewerkers en resulteert hopelijk in een nog positievere klantervaring bij onze inwoners. Waarbij natuurlijk niet altijd alles goedgekeurd kan worden, maar waarbij ambtenaren en inwoners samen zoeken naar de best mogelijke oplossing.

Het sociaal domein kost veel geld. Een terugkomend thema, dat we ditmaal niet nogmaals uit de doeken doen. De thematiek is bekend, net als de hoge kosten. Onze wethouder werkt keihard aan het versterken van de sociale basis binnen Roerdalen en zet in op preventie. Wij geloven daarin! En we willen het ingezette beleid dan ook graag voortzetten. Wij willen extra aandacht vragen voor het programma Kansrijke Start, omdat we het belangrijk vinden problemen zo vroeg mogelijk aan te pakken en in de basis verdient ieder kind een goede toekomst. Bij kinderen met achterstanden is het van belang binnen de VVE goed te kijken naar het hele systeem. Meestal blijkt er meer aan de hand te zijn. Kijkt het Sociaal Team bij vragen altijd breder dan het kind alleen?

We blijven de discussie over de rolverdeling tussen de gemeente en andere partijen nauw volgen en we vragen de wethouder daar ook kritisch naar te blijven kijken. Daarbij vragen we ons ook af of voorzieningen voor onze hulpbehoevende inwoners, denk aan scootmobiels, niet uit andere regelingen betaald kunnen worden zoals bijvoorbeeld de wet langdurige zorg. We willen graag weten of inwoners die bepaalde voorzieningen nodig hebben ook kritisch worden gevolgd. Hebben zij een bepaalde voorziening nog nodig na een bepaalde tijd? Of hebben zij juist iets anders nodig?

Helaas zien we in de begroting dat er in 2026 ongeveer € 400.000 euro minder beschikbaar is voor programma 1 (Sociaal domein). Dit heeft alles te maken met de korting op de algemene uitkering die onze gemeente van de overheid ontvangt. Dit lijkt ons zeker binnen dit programma niet wenselijk omdat de trajecten en projecten die hier lopen vaak een lange adem vragen en niet even een jaar op pauze gezet kunnen worden. Daar zijn onze inwoners niet bij gebaat. Kunt u aangeven hoe u dit bij de landelijke overheid gaat aankaarten (met andere gemeenten of K-80) en of het mogelijk is om dit gat te dichten?

Met interesse hebben we het mensontwikkelbedrijf in Leudal bezocht en wij juichen de komst van een eigen mensontwikkelbedrijf (MOB) toe. Iedereen in Roerdalen moet kunnen meedoen, een van de speerpunten van onze fractie. Door de mens centraal te stellen en te onderkennen dat werk veel meer is dan alleen een baan. Het levert salaris op, maar bovenal een gevoel van erbij horen, ontwikkelkansen krijgen en onafhankelijkheid. Daarbovenop geeft het structuur en (meer) sociale contacten. Het MOB helpt mensen weer arbeidsfit te maken; door kennis, ervaring of vaardigheden en zorgt ervoor dat de deelnemers worden begeleid naar een passende functie binnen of buiten onze gemeente. Dit vraagt maatwerk en het mooie is dat een MOB dit kan bieden omdat het kleinschalig is en dichtbij onze inwoners staat.

Bestaanszekerheid vragen wij ook voor onze beheerstichtingen, die zorgen voor het beheer en (een deel van) het onderhoud van onze dorpshuizen, multifunctionele centra, zwembaden en andere accommodaties. We zijn blij dat komend jaar het accommodatiebeleid wordt herijkt en dat hierbij ook het jeugdbeleid wordt meegenomen.
Vorig jaar riepen we op het verstandig te vinden dat er eerst mét die jeugd en jongeren gesproken wordt, voordat er keuzes gemaakt gaan worden over deze groep. Top dat dit ook afgelopen jaar gebeurd is! Uit dit traject is inzichtelijk gemaakt waar de jeugd in de dorpen behoefte aan heeft. Voorbeelden die de jongeren zelf noemen zijn:

a)    Goed onderhoud en beschikbaarheid van de bestaande faciliteiten;
b)    Laagdrempelige, betaalbare en eenvoudig (met de fiets) bereikbare sportfaciliteiten;
c)    Een eigen plek om (onder begeleiding) te chillen en samen leuke dingen te doen en;
d)    En grotere (sport)activiteiten/evenementen voor jongeren van verschillende leeftijdscategorieën.

Naast (kampvuur)gesprekken is er ook een vragenlijst uitgezet onder de jongeren van Roerdalen. Wij vragen ons af of de antwoorden op de uitgezette vragenlijst een weerspiegeling zijn hoe alle jeugd van Roerdalen onze gemeente beleeft. Wij missen de reacties van de jeugdigen die voortgezet speciaal onderwijs of praktijkonderwijs bezoeken en jeugdigen die in de knel zitten. Worden de resultaten van het onderzoek gelegd naast de ervaringen van de jongerenwerkers, de praktijkondersteuners en andere betrokkenen vanuit het Sociaal Team om te voorkomen dat deze categorieën buiten de boot vallen? Voordat wij naar het jeugdbeleid gaan willen we graag verdere informatie van die kant ontvangen. Is dat mogelijk?

Verder vinden wij van groot belang dat bij de herijking van het accommodatiebeleid de beheerstichtingen, nauw worden betrokken. De beheerstichtingen bestaan immers uit een afvaardiging van gebruikers van de accommodatie die op vrijwillige basis het beheer van een accommodatie organiseren en/of uitvoeren. Zij weten precies welk onderhoud voor de gebruikers nodig en gewenst is om de accommodatie te optimaliseren, naast natuurlijk de wettelijke eisen waaraan een accommodatie moet voldoen.

Gemeente en beheerstichtingen kunnen elkaar hier versterken door kennis en ervaring met elkaar te delen en samen tot een realistisch, eerlijk en gezond toekomstperspectief te komen. Dat gezonde toekomstperspectief moet per accommodatie in onderling overleg tussen beheerstichtingen en gemeente vastgesteld te worden. Naast afspraken, wensen, eisen en beschikbare budgetten hoort ook draagkracht in de afweging meegenomen te worden wanneer het gaat over een gezond toekomstperspectief. Op basis van dat gezonde toekomstperspectief kunnen gezamenlijk prioriteiten voor het onderhoud en beheer gesteld worden. Zo is duidelijk wat de gemeente van de beheerstichtingen verwacht en wat de beheerstichtingen van de gemeente mogen verwachten. Dat is samen doen! Welke termijnen mogen wij als raad verwachten met betrekking tot herziening/afronding van de accommodatie-discussie? En op welke wijze wilt u de herijking vormgeven?

Groen

We zijn blij dat er een nieuw groenbeheerplan komt, met aandacht voor het maaibeleid. Los van het feit of je het mooi of lelijk vindt, zullen we keuzes moeten maken wat het onderhoudsniveau gaat zijn. Meer onderhoud en frequenter maaien, vraagt een grotere investering. En niet maaien daarentegen geeft vrij spel aan soorten als ridderzuring, distels of jakobskruiskruid. Deze soorten verspreiden zich gemakkelijk naar het agrarisch grondgebied en worden vervolgens met vergif bestreden. Je kunt je dan afvragen wat erger is. De bestrijding van invasieve exoten zoals de Japanse duizendknoop stelt ons weer voor andere uitdagingen, omdat maaien dan geen optie is. De keuzes die we eerder als gemeente in het maaibeleid gemaakt hebben, lijken met alle geluiden die we vanuit de dorpen horen, niet altijd de juiste te zijn geweest. Het voorstel voor een aangepast beleid wachten we daarom met interesse af.

We begrijpen verder dat de groencampus kampt met personeelstekort, waardoor werkzaamheden worden uitbesteed om te voorkomend dat er achterstallig onderhoud ontstaat. Worden de uitgevoerde uitbestede werkzaamheden gecontroleerd en waar nodig besproken met, en gecorrigeerd door de betreffende uitvoerder?

Communicatie

En als laatste de communicatie naar onze inwoners. Daar wordt veel op ingezet. Wij willen echter aandacht vragen voor de dienstverlening naar onze inwoners. Er worden veel mensen geholpen via website, telefonisch, email en bij het loket. Er bereiken ons toch nog steeds klachten over nietszeggende antwoorden, lang wachten, ongepaste benadering, enzovoorts. Het is goed dat er aandacht is voor het directe contact. Wij zouden echter graag zien dat ook aandacht is voor het beantwoorden, vastleggen en op een gedegen manier beantwoorden van email vragen.